Rechtsgebied

Omgevingsrecht

De fysieke leefomgeving onder de Omgevingswet

Om ons land in te richten bestaat er een woud aan regels, belangen en beginselen die in acht moeten worden genomen. Nieuwe ruimtelijke plannen en regels kunnen fysiek en financieel grote gevolgen hebben. Plannen worden onder een vergrootglas gehouden. Samen met een constante stroom rechtspraak leidt dit soms tot een verrassende nieuwe uitleg van wettelijke bepalingen. Hoewel de ruimtelijke ordening is bedoeld voor iedereen, weten door deze permanente ontwikkeling langzamerhand alleen nog gespecialiseerde professionals de weg.

De Omgevingswet geeft nieuwe regels en procedures

Sinds 2024 worden alle plannen en projecten die invloed hebben op de fysieke leefomgeving gereguleerd onder de Omgevingswet. In deze wet, en de bijbehorende regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving, Besluit activiteiten leefomgeving, Besluit kwaliteit leefomgeving en Omgevingsbesluit zijn regels opgenomen om ervoor te zorgen dat het gebruik van de leefomgeving evenwichtig wordt verdeeld tussen nieuwe initiatieven, de bestaande leefomgeving en de natuur. Met de regels in de Omgevingswet moeten overheden én initiatiefnemers een balans zien te vinden tussen al deze activiteiten op de beperkte oppervlakte die Nederland kent.

Onze advocaten beschikken over de kennis en ervaring om alle partijen met raad en daad bij te staan bij nieuwe en bestaande situaties. Niet alleen adviseren onze advocaten over de kansen en uitdagingen die de regels – in het bijzonder de Omgevingswet – bieden, maar ook doceren en publiceren zij hier regelmatig over.

Schaarse ruimte en juridische ontwikkelingen vragen een nieuwe aanpak en strategie

Daarbij is van belang dat de ruimte in Nederland onder druk staat: onder meer (duurzame) energieprojecten, benodigde woningen, landbouw en de energietransitie concurreren om dezelfde schaarse grond(rechten), milieuruimte en energie. Tegelijkertijd vragen juridische ontwikkelingen en doelstellingen vanuit Europa om scherpe(re) keuzes: verbetering van de stikstofsituatie en lucht-, bodem- en waterkwaliteit en verduurzaming van de industrie zijn maar enkele voorbeelden. Wij volgen deze ontwikkelingen niet alleen op de voet, maar weten ook dat deze uitdagingen concrete én structurele juridische oplossingen vragen.

Expertise en ervaring

Wij beschikken over ruime, specialistische kennis en ervaring in het adviseren van en (zowel bestuursrechtelijk als civielrechtelijk) procederen onder de Omgevingswet. Wij vertegenwoordigen daarbij zowel (multinationale) bedrijven als projectontwikkelaars, netbeheerders en de industrie als overheden (waaronder toezichthouders). Onze advocaten adviseren regelmatig over uiteenlopende ruimtelijke en milieuthema’s, zoals stikstof, infrastructuur, (woning)bouwplannen, milieubelastende activiteiten, natuurbescherming en bodemverontreiniging.

Daarbij zijn wij betrokken in alle fasen van besluitvormingstrajecten voor planontwikkeling (zoals inpassing in het omgevingsplan, benodigde vergunningen en contractuele afspraken tussen ontwikkelaar en overheid) als bij projecten met (verwachte) milieubelasting (vergunningen, toezicht en handhaving). Wij kijken bovendien met een integrale blik naar hoe strategieën en ambities rondom energietransitie en verduurzaming (zoals nieuwe planregels of milieutechnieken) juridisch kunnen worden verwezenlijkt.

Snijvlak bestuursrecht en civielrecht bij milieurechtelijke thema’s

Daarnaast hebben onze advocaten veel kennis over en ervaring met het procederen en adviseren over thema’s die zich op het snijvlak van de Omgevingswet en het civiele recht begeven. Te denken valt aan een geval van bodemverontreiniging dat zowel tot een bestuursrechtelijke saneringsverplichting leidt, als tot een actie uit hoofde van onrechtmatige daad (art. 6:162 BW), dan wel een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van een (koop)overeenkomst (art. 6:74 BW) of een schending van erfpachtbepaling oplevert, of strijdig is met het burenrecht. Ook speelt steeds vaker de vraag of de emissie van stoffen en de hiermee samenhangende depositie, hoewel vergund, toch tot onrechtmatige hinder kunnen leiden. Wij kennen deze samenhang en de prioriteit.

Initiatiefnemer, overheid en de samenleving kunnen niet zonder elkaar

Dankzij onze ruime ervaring weten we dat onze cliënten opereren in een dynamisch speelveld, waar diverse stakeholders (verschillende overheden, ketenpartners, belangenverenigingen en de omgeving) en belangen een rol spelen. Op de achtergrond van besluitvorming voor ruimtelijke- en industrieaspecten spelen altijd de politiek-bestuurlijke dimensie, maatschappelijke tendensen en (media-)aandacht voor milieuaspecten mee. Omdat de ervaring verder leert dat de diverse partijen bij plan- en projectontwikkeling over het algemeen structureel met elkaar moeten samenwerken (bijvoorbeeld als het gaat om bedrijven en hun bevoegde gezagen) proberen wij altijd verder te kijken dan een concreet geschil en gaan wij – met de belangen van onze cliënten voorop – op zoek naar een structurele, pragmatische oplossing die voor alle partijen werkt.