Openbaarheid van overheidsinformatie

Openbaarheid van informatie is essentieel voor een transparant en democratisch openbaar bestuur. De openbaarheid van informatie wordt tot op zekere hoogte door wetgeving gegarandeerd. Op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) kon iedereen informatie opvragen bij bestuursorganen door het indienen van een zogenoemd Wob-verzoek, tegenwoordig kan dit op basis van de Wet open overheid (Woo). In de praktijk ontstaan bij deze Woo-verzoeken echter vaak spanningen tussen de belangen van de overheid en particulieren en bedrijven.

De relatie tussen overheid en burger/bedrijf vergt dan ook juridisch maatwerk. Dit vraagt om goed overzicht van de mogelijkheden binnen het kader van de Woo. Onze advocaten weten vanuit hun praktijk en expertise deze knelpunten te achterhalen en tot inventieve oplossingen te komen.

Wet openbaarheid van bestuur en Wet open overheid

Het uitgangspunt van de Woo is dat informatie openbaar is, tenzij aan de openbaarheid beperkingen zijn gesteld of weigeringsgronden gelden. Het is inmiddels vaste rechtspraak dat openbaarmaking van overheidsinformatie aan een persoon automatisch openbaarheid voor iedereen betekent. Het is dus raadzaam om na te gaan of de overheidsinformatie al openbaar is om afwijzing van een Woo-verzoek te voorkomen.

Op het Wob-systeem bestond veel kritiek. Zo zou overheidsinformatie te weinig uit eigen beweging openbaar worden gemaakt, sluiten de uitzonderingsgronden teveel belangrijke informatie uit en worden Wob-verzoekers met hoge kosten geconfronteerd. Om aan bovenstaande bezwaren tegemoet te komen is in 2016 de Wet open overheid (Woo) aangenomen door de Tweede Kamer. De Woo heeft als doel overheden en semi-overheden transparanter te maken om zo het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter te dienen. De kern van de Woo is dat overheidsorganisaties verplicht zijn om meer categorieën documenten actief openbaar te maken. In januari 2019 is de Wijzigingswet Wet open overheid bij de Tweede Kamer ingediend. De parlementaire behandeling van deze wet vond plaats in het najaar van 2019. Deze wet heeft de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vervangen.

Wat doen wij

Hoewel de Woo een instrument vormt voor transparantie omtrent overheidsinformatie, is haar werking en omvang niet altijd helder. Zo gelden voor milieu-informatie andere uitzonderingsgronden en beperkingen. Bovendien staat de omvang van Woo-verzoeken vaak ter discussie. Dit geldt zowel voor vraagstukken waarbij voor bedrijven of particulieren onbekend is welke overheidsinformatie kan worden verkregen als voor de vraag welke stukken bestuursorganen beschikbaar dienen te stellen. Van der Feltz heeft ruime ervaring in het optreden voor zowel de Woo-verzoeker als voor overheden of belanghebbenden in de Woo-procedure. Onze advocaten adviseren en procederen regelmatig in de bestuurlijke alsook de rechterlijke fase en denken ook daarvoor graag met u mee.